Tupperware was meer dan een merk in Aalst, het was een monument in heel België. Na 63 jaar valt het doek over de fabriek. De werknemers blijven verweesd achter. Want de fabriek in Aalst was gezond en winstgevend. Tot het Amerikaanse moederbedrijf failliet ging, de productie in Aalst stopte en 29 miljoen euro versluisde uit de Belgische fabriek om uit te keren aan Amerikaanse aandeelhouders.

De werknemers, die jarenlang keihard werkten voor die winst, staan in de kou. Zonder wettelijke opzegvergoeding. Zonder sociaal plan. Ze moesten maanden wachten op een officiële faillissementsaanvraag en daardoor noodgedwongen terugvallen op economische werkloosheid, op de sociale zekerheid, op de solidariteit van de belastingbetaler. En dat terwijl het bedrijf perfect in staat was die kosten zelf te dragen. Terwijl Tupperware zijn gang kan gaan en elders nog steeds grote winsten boekt, worden de mensen die het bedrijf jarenlang draaiende hielden simpelweg afgedankt.

VERSCHILLENDE TACTIEKEN, DEZELFDE UITKOMST

Het verhaal van Tupperware staat niet op zichzelf. Multinationals misbruiken steeds vaker faillissementsprocedures om werknemersrechten te omzeilen. De voorbeelden zijn ondertussen – helaas – talrijk.

Multinationals misbruiken steeds vaker faillissementsprocedures om werknemersrechten te omzeilen.

Makro, januari 2023: het moederbedrijf Metro AG verkoopt de Makro-winkels aan een multinational, die een procedure van gerechtelijke reorganisatie start. De gebouwen en grond blijven eigendom van Metro, alleen de imboedel van de winkels – die amper waarde heeft – blijft in het faillissement in België. Makro is dus een lege doos. 1.400 werknemers staan op straat, zonder ontslagvergoeding of sociaal plan.

Ahold Delhaize, maart 2023: 128 Belgische winkels worden overgenomen en beheerd door franchisenemers. Zelfstandigen, die vastzitten aan wurgcontracten. Werknemers die hun oude arbeidsvoorwaarden willen behouden, worden onder druk gezet om zelf ontslag te nemen. Werknemers en kleine zelfstandigen, die de concurrentie niet aankunnen, zijn slachtoffer.

Audi Brussel, juli 2024: de directie kondigt ingrijpende herstructureringen aan. 3.000 mensen vrezen ontslag. In de maanden die volgen onderhandelen de vakbonden zwaar voor een sociaal plan. De directie weigert in eerste instantie en biedt werknemers in plaats daarvan individuele vertrekpremies aan. Uiteindelijk komt er een akkoord voor een sociaal plan. De werknemers van de toeleveranciers en onderaannemers, die soms op dezelfde werkvloer werken, ontbreken in dit sociaal plan en worden simpelweg aan hun lot overgelaten.

Blokker, december 2024: 123 Blokker-winkels worden verkocht aan een Nederlandse ondernemer. Hij zuigt het bedrijf leeg, wordt vervolgd voor fraude, geldverduistering, witwassen en oplichting. 650 werknemers blijven verweesd achter. Ze wachten maandenlang op hun C4 en op steun van de sociale zekerheid.

ÉÉN OPLOSSING: STRUCTURELE HERVORMINGEN

Tactieken veranderen, de uitkomst niet. De wet-Renault, die werknemers beschermt bij ontslagen, wordt telkens op sluwe wijze omzeild.

Het is tijd om deze praktijken een halt toe te roepen. Met wetswijzigingen om onze werknemers, zelfstandigen en sociale zekerheid te beschermen. Denk aan een verplicht sociaal plan, een uitbreiding van de wet-Renault naar toeleveranciers en onderaannemers, en strengere regels rond franchising en ketenaansprakelijkheid wanneer faillissementsprocedures worden misbruikt.

Sommige partijen houden de wetswijzigingen van de wet-Renault consequent tegen. Onder het mom op te komen voor ondernemers.

Sommige partijen houden die wetswijzigingen consequent tegen. Onder het mom op te komen voor ondernemers. De vraag is: welke ondernemers beschermen zij? Het is niet de lokale buurtslager, het is ook niet de bakker om de hoek of de boetiek in het centrum. Ze beschermen multinationals die markten domineren, die loyale werknemers behandelen als nummers, die sociale wetgeving naar hun hand zetten. Ze beschermen multinationals die slechts één doel voor ogen hebben: hun winst maximaliseren ten koste van alles.

De sluiting van Tupperware is geen geïsoleerd incident. Het is een symptoom van een bredere trend waarbij bedrijven systematisch hun verantwoordelijkheid ontlopen. Het is tijd dat we opkomen voor eerlijke regels die werknemers, zelfstandigen en onze sociale zekerheid beschermen tegen deze agressieve aanvallen. Laat dat de erfenis zijn die Tupperware nalaat.

• Tupperware
• wet-Renault
• multinationals