‘L’arc-en-ciel est une des possibilités, un des schémas, qui n’est pas à exclure, mais qui n’est pas le seul.’ Evelyne Huytebroeck (Ecolo), Le Soir, 24/7/02

Wie de jongste regeringscrisissen overloopt (zowel in de gemeenschappen als federaal), wie zich de zware uitval van vice-premier Louis Michel (MR) midden juli in Le Soir herinnert - Michel verweet Ecolo een collectivistische ideologie waarmee ze haar kiezers zou bedriegen - weet dat ‘groen’ en ‘blauw’ in de paarse regering vaak moeilijk overeenkomen. Bekeken vanuit de milieuproblematiek is het overigens merkwaardig dat ‘ecologisten’ scheep gaan met liberalen. Toegegeven: het decennialang meeregeren van CVP/PSC was vanuit democratisch oogpunt ook geen zegen. Maar een coalitie van ‘groen’ en ‘blauw’ bijeenhouden met anti-CVP-mortel is al evenmin verstandig. Het leidt tot een huwelijk tussen partners met totaal verschillende bedoelingen. Soms kan dat inspirerend werken, maar als elk van de partners een andere kant op wil, kan je misschien wel samen kinderen verwekken (een natuurpark hier, een ‘geslaagde’ bouwovertreding daar) doch om de hoek loert continu het (al dan niet door MOX aangedreven) overspel.
Het is hoog tijd dat ‘groen’ zich bezint over andere coalitiemogelijkheden. Temeer omdat een deel van de groene kiezers diep teleurgesteld is in Agalev/Ecolo. Het blijft met ons milieu immers bergaf gaan. Nu kan de tandem Agalev/Ecolo natuurlijk niet alles in één-twee-drie veranderen, maar de huidige toestand lijkt te vaak op dweilen met de kraan wijd open. Ecologische partijen die met liberalen optrekken, verworden snel tot een ecologisch schaamlapje voor wat in essentie een ‘neoliberaal’ beleid is en blijft. In andersglobalistische kringen worden Agalev en Ecolo daarvoor soms uitgespuwd: het is dankzij hun ‘collaboratie’ immers dat Verhofstadt o.a. het Europese privatiseringscredo kan uitvoeren. Moet ‘groen’ dan per definitie in de oppositie? Niet noodzakelijk. Welk alternatief ligt trouwens meer voor de hand dan een coalitie tussen oranje, groen en roze? Groen ligt veel dichter bij oranje dan bij blauw, ook in de politiek. Waarover zouden groenen en christendemocraten het eigenlijk principieel oneens kunnen zijn? Zijn ze niet beiden voor een meer humane samenleving en economie (zie het recent virulent protest in het christelijke weekblad Tertio tegen de 24-uurseconomie en de mythe van de actieve welvaartstaat)? Willen ze niet beiden de ‘schepping’ ‘conserveren’? Hoe dicht Agalev en CD&V bij elkaar liggen, blijkt ook uit het feit dat ze in hetzelfde kiezersvijvertje vissen. Wat bij CD&V voor animositeit zorgt, maar ook dat is weer geen reden om niet samen op te trekken. Zie hoe de PS ervoor zorgde dat Ecolo (een stuk linkser dan Agalev) mee in de regering stapte omdat de PS die concurrent liever niet in de oppositie tegenover zich krijgt. CD&V zou dezelfde redenering kunnen maken ten aanzien van Agalev. Haar zusterpartij CDH (ex-PSC) onderhoudt overigens goede contacten met Ecolo.

MOC gewonnen voor Olijfboomcoalitie

Dat er ook aan Franstalige kant aan een ‘olijfboomcoalitie’ gedacht wordt, blijkt uit uitspraken van François Martou. In Le Soir van 21 augustus stelde de MOC-voorzitter - wiens beweging (vakbond, mutualiteit, JOC ...) 1.250.000 stemmen vertegenwoordigt! - dat hij voor een ‘olijfboomcoalitie’ is tussen PS, Ecolo en CDH (ex-PSC). Martou pleit al enkele jaren voor zo’n coalitie. En hij ziet geen redenen om van gedacht te veranderen. Martou: ‘Le fait est que ce gouvernement a permis de faire plus de choses dans le fiscal et qu’il n’avait pas la maîtrise du social. Dans la négociation gouvernementale, PS et Ecolo ont pris des postes de ministres mais ils ont laissé les libéraux installer leur programme. Je pense qu’à l’avenir, côté francophone, c’est à travers le leadership du PS ou du MR que les grands choix vont s’opérer. Il y a une forme de bipolarisation.’ Aldus de MOC-voorzitter die de situatie in ‘Vlaanderen’ inschat als ‘très incertaine’.

CD&V-vrienden, laat ons scheiden

Bijna 40 procent van de CD&V-verkozenen zijn ACW-mandatarissen maar CD&V herbergt een donkerblauwe rechterzijde met als boegbeelden de broertjes Van Rompuy. Naast de linkervleugel is er dus de sterke rechtervleugel in CD&V. Dat die - met de Van Rompuy’s op kop - aan Boerenbond en industrie verknocht en verkocht is, is bekend. ‘Echte’ christendemocraten - de mensen voor wie de christelijke waarden voorgaan op economische belangen - zouden zich overigens eens moeten afvragen, of ze kunnen blijven optrekken met dit soort farizeeërs. Zouden de Van Rompuy’s en consorten niet beter samen met Geert Bourgeois een ‘fatsoenlijk’ rechtse partij beginnen die zowel het Blok als De Gucht het leven zuur kan maken? Dan zou de ‘linkerzijde’ in ‘Vlaanderen’ eindelijk verlost zijn van de sabotage door haar cryptorechtse schoonmoeders. Dan kan die linkerzijde zich in twee stevige partijen organiseren: enerzijds het centrumpopulistische sp.a, anderzijds een consequent socialistisch-ecologische partij (een soort Belgische/Vlaamse versie van de Nederlandse SP) die intens samenwerkt met de ‘actieve samenleving’ (vakbonden, ngo's, andersglobalistische beweging ...), al was het maar omdat dé politiek alleen niet op kan boksen tegen de economische machten. Ter linkerzijde van de nieuwe SP kunnen dan nog diverse radicale linkse partijen verder hun rol van kritische speerpunten vervullen.

Dissidente Franstalige socialistische partij in de maak

De nieuwe Socialistische Partij die er naar het voorbeeld van de Nederlandse SP in ons land moet komen, krijgt aan Franstalige kant misschien al een beetje gestalte. Eind augustus werd bekend dat er een nieuwe dissidente socialistische beweging in de steigers staat. Op 17 november zal in Flémalle de Mouvement Socialiste boven de doopvont gehouden worden. Een beweging die ontstond uit een aantal plaatselijke dissidente ‘formaties’. Haar bekendste figuur is Marcel Cools, zoon van ... De Mouvement Socialiste stelt dat ze de PS de rug toekeerde omdat die partij niet links meer is. Op politiek vlak pleit de beweging voor volledige werkgelegenheid, burgerdemocratie en sociale zekerheid voor iedereen. Aan Nederlandstalige kant zijn er momenteel enkele plaatselijke groepen actief (met name Leef!) met belangstelling in een nieuwe Belgische SP. Diverse mensen uit sp.a-afdelingen en de vakbonden alsook andersglobalisten blijken interesse te hebben in een ‘Vlaamse’/ Belgische SP. De eerste verkennende gesprekken terzake worden al gevoerd. Zo’n nieuwe linkse beweging hoeft overigens niet direct aan verkiezingen deel te (kunnen) nemen (dat gaat het Franstalige Mouvement ook niet meteen doen) om toch al op de politiek te kunnen wegen. Een eerste doel zou b.v. al kunnen zijn om door druk ter linkerzijde, te voorkomen dat de sp.a nog verder naar rechts zou afglijden (gevaar dat er met de komst van Spirit dik in zit).

War on pollution is onafwendbaar

Wat is het alternatief voor de gevraagde linkse herbronning (via een nieuwe SP) en frontvorming (met ACW/MOC)? Paars-groen II?! Gevolgd door Belgische evenknieën van Pim Fortuyn. En tot slot misschien ook een kabinet zoals nu in Nederland dat onder leiding van een ‘christendemocraat’ een milieuvijandig en asociaal beleid wil voeren. Een beleid dat nog minder geld voor milieuzorg uittrekt, dat nog meer autosnelwegen plant en b.v. ook de belastingsvoordeeltjes voor beleggers in groene aandelen doet verdwijnen. Om van al de asociale maatregelen nog te zwijgen. ‘Het wordt tijd dat politici de moed tonen en ons inpeperen dat een langdurige war on pollution onafwendbaar is’ schreef Eric Arends in de Nederlandse Volkskrant. ‘De grote maar rechtvaardige offers die daarbij horen, zullen we dan vermoedelijk een stuk makkelijker accepteren. Zeker als de kranten het nieuws op de voorpagina zetten - waarover geen twijfel zal bestaan.’ (sic)
In recente uitvallen tegen de ‘groenen’ lieten de heren Michel (MR) en Van Rompuy (CD&V) er geen twijfel over bestaan dat zij daar anders over denken. Zij staan nog altijd aan de kant van het milieuverterende deel van het bedrijfsleven dat het vertikt om zijn winstmarges te laten dalen door milieuvoorzorgen. Met Michel en Van Rompuy wordt de stress op het werk nog hoger, wachten ons nog meer voedselschandalen, mogen de bedrijven ook Kyoto ‘ontduiken’, wordt de lucht die we inademen nog vuiler, beginnen nog meer kinderen met astma aan hun leven ... Wat hebben we er dan met al onze ‘milieutroep’ nog aan dat we in het vierde welvarendste landje ter wereld wonen? Gelukkig nog dat we de groene Ardennen hebben: op zijn eentje zou Vlaanderen op de ecologische waardeschaal nog slechter scoren dan België en dat staat qua ‘milieubelasting’ wereldwijd op de tiende plaats, zo stelde het WWF onlangs.

Jan-Pieter Everaerts
Uitgever van het tweetalige wekelijkse DIOGENE(S)¹

Noot
1/ een e-zine over media & democratie - gratis te bekomen op aanvraag: mediadoc. diva@skynet.be

verkiezingen - sp.a - sociaaldemocratie

Samenleving & Politiek, Jaargang 9, 2002, nr. 8 (oktober), pagina 49 tot 51

• verkiezingen
• sp.a
• sociaaldemocratie