Fukuyama is oorspronkelijk wereldbekend geworden om een artikel. Hij heeft het daarna herwerkt in een boek, dat een bestseller werd. Sindsdien blijft hij dikke boeken schrijven en publiceren. Iemand zou hem moeten zeggen dat het welletjes geweest is. Hij is een intelligent man, ongetwijfeld. Maar hij mist oorspronkelijkheid, om niet te zeggen visie. Dat was overigens al te merken in zijn Het einde van de geschiedenis, dat waarschijnlijk veel meer besproken dan gelezen werd. Alles zat in zijn artikel, dat louter voor de verkoop tot een boek werd opgeblazen. En hetzelfde herhaalt zich nu om de paar jaar. Fukuyama is een product van de media, meer niet.
Is De Nieuwe mens daarom waardeloos? Niet helemaal, alleen geeft het niet wat het belooft en wat alvast de achterflap uitschreeuwt. Hij behandelt een actueel thema. Hij doet dat op een leesbare manier. Hij probeert zowel filosofische als politieke invalshoeken uit. En hij komt tot de conclusie dat we internationale regels zouden moeten opstellen. Hij vindt immers dat er met biotechnologie voorzichtig moet omgesprongen worden. Hij verzet zich tegen de idee dat er geen menselijke natuur is. Hij probeert die te vatten in de menselijke waardigheid.
Maar bij dit alles komt niets verrassends bij kijken. Een keer wordt het toch boeiend, wanneer hij over Prozac en Relatine schrijft. Beide medicamenten doen denken aan Huxley. Prozac is een gelukspil, Relatine zorgt voor sociale controle. Prozac wordt vooral voorgeschreven aan depressieve vrouwen, met een laag gevoel van eigenwaarde. Relatine is vooral voor kleine jongens die niet stil kunnen zitten. ‘Door de combinatie van deze twee middelen worden de twee seksen met zachte drang opgeschoven in de richting van die androgyne, gemiddelde, zelfvoldane en sociaal meegaande persoonlijkheid die op dit moment de politiek correcte standaard belichaamt in de Amerikaanse samenleving.’ (73).

Samenleving & Politiek, Jaargang 10, 2003, nr. 3 (maart), pagina 55

• boekbespreking