De titel van dit boek intrigeert omdat hij aangeeft dat de literatuur over de multiculturele samenleving allang niet meer uitsluitend over, al dan niet, vermeende diversiteitsproblemen gaat.

Multiculti shopping is feelgoodliteratuur zonder franjes, een bundeling uitgerekte interviews met ‘nieuwe Nederlanders die het een beetje gemaakt hebben’ met aan het einde van elk interview een beetje duiding. Veel moet men zich daar overigens niet bij voorstellen. De duiding is nooit meer dan wat cijfermateriaal bijeengeharkt op, voornamelijk, de webstek van het Centraal Bureau voor Statistiek, het Nederlandse veel sexier equivalent van ‘ons’ Nationaal Instituut voor Statistiek. Zo ontbreekt bijvoorbeeld elk cijfermateriaal naar het aantal allochtonen dat (in een bepaalde periode) een zaak heeft opgestart. De cijfers liggen nochtans in Nederland gewoon voor het oprapen. Zij zijn bovendien veelzeggend: zo steeg in de periode 1998-2003 het aantal bedrijven van autochtonen met een verwaarloosbare 2 percent, het aantal allochtone bedrijven met 44 percent. Nog duidelijker: van de 63.000 bedrijven die in Nederland in deze periode boven de doopvont werden gehouden, waren er 25 percent van allochtone ondernemers - nochtans vertegenwoordigen zij slechts 9 percent van de bevolking. Sprekende cijfers die niet alleen aangeven dat allochtonen zin voor initiatief hebben; allicht verklaart de moeilijkheid om als werknemer een job te vinden ook de allochtone ondernemerszin. Jamal heeft het immers ook in Nederland moeilijker om een werkgever te overtuigen, tenzij hij zich telefonisch aanbiedt als Pieter of Derk-Jan.

Multiculti shopping is een glossy in boekvorm dat, voor de Vlaamse lezer, bovendien te veel op de Nederlandse lifestyle-scene focust om te beklijven. Want wie kent in Vlaanderen de Hollands-Argentijnse celebrity-juwelier Rodrigo Otazu? Niemand.
Dat is geen verwijt aan de ‘auteurs’, maar een keuze. Wel een verwijt is dat de auteurs in hun shoppingboek geen aandacht besteedden aan het lot van minder succesrijke ‘allochtonen’ of waarom sommige ‘etnische’ allochtone groepen, bijvoorbeeld Surinaamse vrouwen, goede nering hebben en andere groepen daar niet in slagen. Nochtans bestaat ook daar in Nederland al heel wat interessant onderzoek naar.

Dergelijke randinformatie zou het boek evenwichtiger, en realistischer, hebben gemaakt. Alleen was het dan geen feelgoodliteratuur meer.

Samenleving & Politiek, Jaargang 12, 2005, nr. 7 (september), pagina 54 tot 55

• boekbespreking