Na anderhalf jaar is er eindelijk een regering. Of die nu 'Vivaldi' heet, 'Avanti' of 'Paars-Groen met CD&V', de tijd tussen de verkiezingen en het akkoord is groot. Postelectorale analyses over wat kiezers motiveerde op 26 mei 2019 zijn vervangen door emotionele opluchting. Toch zijn die initiële motivaties van kiezers niet in rook opgegaan. Onderzoekers duiden terecht op het belang van asiel en migratie in stemgedrag.¹

Het is dan ook opmerkelijk dat asiel en migratie achter de schermen zou worden behandeld, zodat het thema niet publiek zou worden opgepookt. De radiostilte die heerst over mensen op zoek naar internationale bescherming zegt iets over de staat van het asiel- en migratiedebat zelf. De bakens ervan worden bepaald door polarisatie en angst. Naast een gebrek aan gedegen visie over sociale mobiliteit in tijden van superdiversiteit, wat nochtans de discursieve tegenstelling tussen migratie en verzorgingsstaat kan counteren.

Die radiostilte is politiek problematisch. Want de minister van Binnenlandse Zaken, Annelies Verlinden (CD&V), en de daaraan gekoppelde staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Sammy Mahdi (CD&V), operationaliseren het regeerakkoord, met prioriteiten die ze naar voor schuiven en bilaterale akkoorden die ze kunnen afsluiten met landen. Ze hebben een verregaande discretionaire bevoegdheid, voor het toekennen van humanitaire visa, humanitaire en medische regularisatie. Al dient er gezegd dat het regeringsakkoord na de 'Kucam-saga' met humanitaire visa en de 'Sudangate' met de identificatiemissies en bedenkelijke bilaterale akkoorden, het parlement nu wel inzage, bespreking en controle vraagt.

Diverse journalisten en waarnemers wijzen vooral naar een verandering van tonaliteit en stijl wat het asiel- en migratiebeleid van Vivaldi betreft en naar een verderzetting in de praktijk van het beleid van Theo Francken en Maggie De Blockmet een focus op kortere procedures en een efficiënter terugkeerbeleid.²

Maar is de analyse zo eenduidig? Op verschillende punten zijn er betekenisvolle verschuivingen, terwijl op andere onderdelen de eerdere aanpak wordt doorgezet. Kortom, het asiel en-migratiebeleid van Vivaldi lijkt een pendule tussen zomer- en winterwende. Op sommige punten breken de lente en de zon door, terwijl op andere kwesties zoals gedwongen terugkeer en de uitbreiding van gesloten centra de winter voor de deur staat. Met wat onzekere Indian Summers tussenin. Wat wél zeker is: een beleid dat zelf onwettig verblijf mee produceert, blijft helemaal buiten schot. Het regeerakkoord zwijgt in alle toonaarden over regularisatie, waardoor men ook elke verantwoordelijkheid van het beleid zelf vermijdt, ook niet met terugwerkende kracht.

DE ZON BREEKT DOOR

Het asiel- en migratiebeleid van Vivaldi schrijft zich in in een mensenrechtenkader. Het akkoord verwijst naar de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het VN-Vluchtelingenverdrag, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, het VN-Kinderrechtenverdrag en andere mensenrechteninstrumenten. Vivaldi erkent het belang van multilaterale samenwerking inzake migratie, zoals het VN-Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration.³ Dat is goed nieuws. Het asiel en-migratiebeleid gaat alvast niet meer de strijd aan om mensenrechten en grondrechten te fnuiken. Onder Theo Francken kwam het terecht in een uiterst rechtse canon. Denk aan de alomtegenwoordige taalregisters over #opkuisen, 'extreemlinkse advocaten' en 'activistische rechters', over 'de keuze tussen ofwel migratie ofwel welvaartsstaat', aan de aanvallen op de Conventie van Genève en het EVRM art 3, maar ook aan de onwettige asielquota en de opgezette samenwerking met regimes die vervolgd worden voor oorlogsmisdaden, zoals het Sudanese regime. Ook de roep om het Australische model gaat rechtstreeks in tegen het Europees verdrag voor de Rechten van de Mens.

De Vivaldi-regering wil een voortrekkersrol op Europees niveau opnemen in het organiseren van een eengemaakt Europees asiel en-migratiebeleid. Maar dat wordt meteen concreet met de vraag of de federale regering dan het Europees Migratiepact steunt? Dit Europese Migratiepact roept immers veel vragen op bij ngo's, zoals ECRE.⁴ De inzet is duidelijk: de buitengrenzen met alle mogelijke middelen strenger controleren, en manieren vinden om aan herverdeling en relocatie te doen zonder al te veel verplichtingen over eerlijke spreiding en/of opnames. De enige verplichting is voorlopig het Europees solidariteitsmechanisme, waarbij lidstaten à la carte kunnen kiezen tussen het opnemen van mensen, een financiële bijdrage of steun aan terugkeer.De Europese Commissie, vooral gestuwd door de nationale staten, mikken op het verminderen van de opvangnoden door 'triage' aan de buitengrenzen en een verhoging van de terugkeercijfers. En verdere externalisering van de grensbewaking naar landen buiten de EU (onder meer via budgetten voor ontwikkelingssamenwerking). De Commissie stelt een procedure 'screening vóór binnenkomst' voor, voor alle mensen die irregulier aan de EU-grenzen aankomen. Dat geldt ook voor mensen die gered worden op zee en naar Europa gebracht worden. Het voorstel wil asielzoekers tot 6 maanden in detentie houden in opvangcentra aan de binnengrenzen: 12 weken voor de asielprocedure en screening aan de grenzen van Europa. En nog eens 12 weken in het geval dat mensen moeten terugkeren. Het screeningproces omvat veiligheidscontroles, gezondheids- en kwetsbaarheidscontroles en registratie van biometrische gegevens. Het leidt ook tot beslissingen die betrekking hebben op toegang tot asiel, waaronder het al dan niet toepassen van de versnelde grensprocedure, relocatie en terugkeer. Op deze manier is er geen kans op een waardige en degelijke bescherming, noch toegang tot een advocaat. Kortom, dit beleid dreigt meer 'Moria's' aan de binnengrenzen te creëren. Eigenlijk wordt het recht op asiel in de praktijk ondermijnd in dit Europese migratiepact. Het staat ver van een evolutie naar eengemaakte en gegarandeerde bescherming.

Met andere woorden, de kloof tussen dit Europees migratiepact en zich 'inschrijven in een mensenrechtenkader' is groot. Als België een voortrekkersrol wil spelen op het vlak van 'de rechten van de mens', moet het de EU in de richting duwen om werk te maken van legale en veilige toegangswegen. Mensensmokkel en mensenrechtenschendingen op de migratieroutes bestrijden, vraagt alternatieve veilige en legale route zoals hervestiging, arbeids- en studiemigratie, en gezinshereniging. De concrete voorstellen rond legale migratie worden op dit moment echter doorgeschoven naar 2021. Ondertussen worden akkoorden over terugkeer onderhandeld, zoals het 'Joint Way Forward' akkoord met Afghanistan, zonder veel oog voor het nog altijd aanwezig conflict.⁵

Laat ons echter eindigen met een lichtpunt op het Europese niveau. De Vivaldi-regering wil ook dat het Europese grensbewakingsagentschap, Frontex, inzet op mensenrechten. En dat het afspraken nakomt, waaronder SAR (Search and Rescue) en Safety of Life at Sea (SOLAS) over het redden van mensen op zee. Daarmee gaat Vivaldi in tegen de criminalisering van reddingsacties op zee.

DAAR IS DE LENTE

Tussen droom en daad staan wetten en praktische bezwaren, zo leren we over de mensenrechtenkaders. Dat lijkt anders bij het beleid over de asielopvang. Het kan de permanente crisis, die 'het nieuwe normaal' werd, kenteren. De beelden van lange wachtrijen met asielzoekers, overvolle kazernes en de onlinemeldingsformulieren staan nog op ons netvlies gebrand.⁶ De recente veroordeling door de rechtbank van eerste aanleg over de instructies van Fedasil, die ervoor zorgden dat sinds begin dit jaar asielzoekers geen opvang kregen, is er het voorlopige sluitstuk van. Die rechtbank stelt dat de Belgische staat het recht op opvang van asielzoekers miskent, door hen niet direct op te vangen nadat zij hun nood aan bescherming uiten via het onlineafsprakenformulier van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ).⁷ Fedasil trok voorlopig haar instructies in.⁸ Kortom, DVZ moet ook zo vlug als ze kan het fysieke onthaal opnieuw mogelijk maken. Het regeerakkoord belooft hier een kentering.

Er komt opnieuw een nadruk te liggen op 'contingente planning' met bufferplaatsen in de asielopvang om golfbewegingen die eigen zijn aan migratie op te vangen. De asielgarantie staat opnieuw voorop. Toch een voetnoot: er wordt respect gevraagd voor gerechtvaardigde meervoudige asielaanvragen. Helaas betekent dat niet dat meervoudige aanvragers voor internationale bescherming makkelijker toegang krijgen tot opvang, die in de praktijk enkel automatisch geldt bij de eerste asielaanvraag.

Ook de kleinschalige opvang is terug van nooit helemaal weggeweest, waarbij men streeft naar een evenwicht tussen individuele en collectieve opvang, met voorrang voor gezinnen met kinderen en kwetsbare personen met bijzondere noden en personen met een hoge kans op erkenning. Dat betekent een heuse verhuisbeweging richting kleinschalige opvang. Onder Theo Francken werd er bewust gekozen voor grootschalige opvang. Dat die veel duurder, inefficiënt en weinig effectief is naar integratie toe is geweten, maar electoralisme en politieke ideologie domineerden.

Het regeerakkoord neemt ook enkele eisen van 'procedurele rechtvaardigheid' op. Er komt een audit van de DVZ, en het asiel- en migratiewetboek wordt herschreven om de rechtszekerheid te vrijwaren en incongruenties binnen de vreemdelingenwetgeving te vermijden. Opvallend is de participatieve aanpak via een gedragen debat met deskundigen en stakeholders.

De taskforce minderjarigen die onder 'Zweeds' werd opgericht, wordt nieuw leven ingeblazen. Zeker om het onrustwekkend aantal verdwijningen aan te pakken.

Laat ons nog even focussen op de twee meest opvallende kenteringen in dit deelakkoord asiel en migratie. Ten eerste: deze regering gaat uitgeprocedeerde gezinnen met kinderen niet meer opsluiten. In april 2019 had de Raad van State al beslist dat het opsluiten van gezinnen met kinderen in de gesloten terugkeerwoningen in Steenokkerzeel onwettig was. 'De regeling wordt geschorst omdat ze niet uitsluit dat jonge kinderen kunnen worden opgesloten op plekken waar ze blootgesteld kunnen worden aan grote geluidshinder door de nabijgelegen luchthaven en dit terwijl de opsluiting tot een maand kan duren', schrijft De Tijd.⁹ Maar naast deze infrastructurele argumenten, zijn er ook ethische argumenten die advocaten vreemdelingenrecht en het Kinderrechtencommissariaat aanbrachten. 'Het hoger belang van het kind' wordt opzijgezet en de psychologische schade is groot.¹⁰

Ten tweede: er komen experimenten rond opvang en oriëntatie voor mensen zonder wettig verblijf. Dat is een opmerkelijk strijdpunt van Orbit VZW en andere ngo's. Het betreft experimenten over opvang en oriëntatie voor derdelanders die 'uitgeprocedeerd' zijn en zich in een situatie van onwettig verblijf bevinden. Een voorbeeld hiervan is de BBB-PLUS (Bed, Bad, Brood Plus) in enkele Nederlandse steden van de Stichting INLIA.¹¹ Eigenlijk zou dit de basis moeten zijn voor een rechtvaardig terugkeerbeleid. Waarbij je mensen uitfiltert die eigenlijk gewoon een verblijfsrecht zouden moeten krijgen: objectief (het derde land werkt niet mee dus onverwijderbaar, gebrek aan documenten, enzovoort) of subjectief (te geïntegreerd, te veel offers gemaakt, te kapot, al jaren op doortocht door Europa, enzovoort) en de mensen die er perspectief op hebben, als noodzakelijke voorwaarde voor een legitiem beleid. In eenzelfde trant komt er een kader en dito experiment voor stateloze mensen die niet repatrieerbaar zijn. Alsook voor 'transitmigranten'. Nog opmerkelijk: de nota van de Commissie Bossuyt over het omgaan met mensen zonder wettig verblijf en terugkeer staat niet vermeld. Vivaldi wil wel meer investeren in terugkeer, 'waaronder' meer vrijwillige terugkeer door te investeren in omkadering en begeleiding buiten detentie, zoals het 'Alternatives To Detention Network' verdedigt.¹²

INDIAN SUMMERS

Er zijn ook onzekere kwesties in het regeringsakkoord, waarvan het niet duidelijk is waar ze zullen landen. Bijvoorbeeld rond gezinshereniging.

Even wat duiding bij wat voorafging, om de inzet van Vivaldi te verduidelijken. Gezinshereniging in België kende het laatste decennium heel wat veranderingen. Zeker de beleidsveranderingen in 2011 beperkten de mogelijkheden en verstrengden de voorwaarden voor gezinshereniging. Het werd moeilijker voor alle gezinsherenigers, waaronder ook erkende vluchtelingen en subsidiair beschermden. Er werden nieuwe drempels ingebouwd door het inzetten op financiële en huisvestingsvoorwaarden. Kortom, de invoering van socio-economische en dus klassenvoorwaarden voor derdelanders (niet EU-burgers). Daarmee leek er een voorlopig sluitstuk van de Europese richtlijn inzake gezinshereniging (2003/86/ EC), die België in 2006 al deels overnam, volledig in Belgisch recht te zijn omgezet.

Gezinshereniging voor vluchtelingen en subsidiair beschermden kent tot op vandaag minder strenge regels voor gezinshereniging dan voor andere derdelanders. Er geldt een uitzonderingsperiode van een jaar na de erkenning als vluchteling of subsidiair beschermde, waarin de voorwaarden van inkomen, geschikte woonst en een ziekteverzekering niet gelden.

Sinds een jaar is de Kamercommissie Binnenlandse Zaken bezig met een herziening van gezinshereniging, naar aanleiding van een N-VA-wetsvoorstel om gezinshereniging strenger te maken.¹³ N-VA stelt voor om dat uitzonderingsjaar tot drie maanden te beperken en de inkomensvoorwaarden op te trekken tot 140% van het leefloontarief 'persoon met een gezin ten laste'. Dit voorstel kan in de praktijk tot gevolg hebben dat steeds meer gezinnen hun toevlucht zoeken tot irreguliere migratiewegen. En sowieso zullen gezinsleden langer van elkaar gescheiden zijn, wat impact heeft op de integratie.

In het regeerakkoord van Vivaldi staat dat 'de eenvormige toepassing van de regelgeving, met inbegrip van de controle op het naleven van de voorwaarden tot gezinshereniging, wordt gegarandeerd en efficiënter georganiseerd' en dat er 'plichten zijn qua taalverwerving en beroepsopleiding'. Dit is politieke praat, ver van de praktijk af. De nadruk op taalverwerving en beroepsoriëntatie is vreemd, want er is een verplichte inburgering. In werkelijkheid is het proces van gezinshereniging enorm zwaar. Zowel de procedure, de impact daarvan, de kosten voor gezinsherenigers als het integratieluik wegen op mensen. Heel wat gezinnen gaan door een mentale en psychologische crisis. Het beleid is in de praktijk door de volstrekte ad-hocaanpak eigenlijk 'je plan trekken'. Structurele begeleiding en omkadering bestaan niet.

De herziening van gezinshereniging in relatie tot onze buurlanden is onduidelijk. Als dat betekent dat de aanvraag voor gezinshereniging 'hier' gebeurt en er huisvesting wordt voorzien zoals in Nederland, dan draagt dat bij tot de realisatie van artikel 8 van het EVRMover het Recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven. Verwijst men naar Duitsland, dan betekent dat geen recht op gezinshereniging voor subsidiair beschermden; de zogenaamde 'oorlogsvluchtelingen'. De praktijk van gezinshereniging in Nederland, Duitsland, België en Frankrijk toont heel wat verschillen aan op meerdere punten.¹⁴ Wat je vergelijkt met welk buurland met welk doeleinde, en door welke lens je kijkt, is dus cruciaal.

DE WINTER STAAT VOOR DE DEUR

Het hele luik Asiel en Migratie van het regeerakkoord lijkt een pendule tussen een zomer- en winterwende. Zeker als we spreken over 'detentie en gedwongen terugkeer' staat de winter voor de deur. Eigenlijk volgt Vivaldi het al uitgestippelde masterplan voor gesloten centra dat door de regering-Michel in gang werd gezet. Het aantal plaatsen in gesloten centra voor mensen zonder wettig verblijf die gerepatrieerd moeten worden, wordt uitgebreid.

En dat is vooral wat staatssecretaris Sammy Mahdi prioritair op de agenda zet: inzetten op gedwongen terugkeer om het vertrouwen van de bevolking in asiel te herstellen. De framing daarvoor gaat uit van 'echte vluchtelingen die erkenning krijgen' en 'afgewezen en uitgeprocedeerde asielzoekers die moeten terugkeren'. Het is een al te simplistische framing die het beleid netjes buiten schot zet. Het is alsof de overheid niks te maken heeft met het feit dat mensen in situaties van onwettig verblijf terechtkomen. Dat is minstens de complexiteit van de situatie onder een sluier van onwetendheid verbergen. Een eerlijke analyse bevraagt ook de bestaande procedures en hoe de instellingen werken. Waarom vallen zoveel mensen door de mazen van het net? Waarom haken mensen af in de zoveelste asielaanvraag? Speelt de gebrekkige opvang van Fedasil voor meervoudige asielaanvragers een rol? Een degelijk beleid baseert zich op én (niet publieke) cijfers van personen die een meervoudige aanvraag doen, én welke precieze profielen dat zijn.

Meer nog, dit soort discussie over onwettig verblijf en terugkeer verdient ook kritische vragen over de afbouw van bescherming. Er wordt erg ontmenselijkend gesproken over 'illegalen', maar niet over 'het illegaal maken van mensen' door het bestaande beleid, de procedures en instituties. Er zijn ook enkele kwesties die mee in rekening mogen worden gebracht. Zo schrapte men in het verleden de middelen voor het Belgische Comité voor Hulp aan Vluchtelingen (BCHV) dat mensen wettelijk ondersteunde. Gevolgd door besparingen op de juridische helpdesk van het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering in samenwerking met Vluchtelingenwerk Vlaanderen. Er is geknipt in middelen voor VZW Intact die werkt rond vrouwelijke mutilatie en in middelen van Cavaria dat een project had voor LGTBTQI+-vluchtelingen. De zogenaamde kwetsbare profielen zouden we extra beschermen?

Daarnaast heeft de vorige 'Zweedse' regering bescherming voor asielzoekers moeilijker gemaakt met de nieuwe asielwet. Zoals het bemoeilijken van juridische tweedelijnsbijstand door de administratieve rompslomp, en het inkorten van beroepstermijnen die het soms onmogelijk maken tijdig een (bekwame) advocaat te raadplegen die de materie voldoende kent om een dossier op te maken. Er is daarnaast niet geïnvesteerd in toekomstoriëntatie voor mensen zonder wettig verblijf. Dat creëert een groeiende groep mensen die onder de radar verdwijnt. Daarnaast werd de regularisatieaanvraag betalend. Om maar te zwijgen over het gebrek aan juridische hulp en opvang voor mensen in transit; mensen op doortocht die geen asiel willen aanvragen omdat ze vrezen voor terugkeer naar een ander land waar ze hun vingerafdruk zetten. Meestal een land waar hun familie niet is. De kern van het probleem is de strikte, maar niet verplichte toepassing van 'Dublin III-regels'.¹⁵ Ook voor niet-repatrieerbare mensen kwam er geen oplossing, waardoor die terugvallen op vrijwilligers en liefdadigheid. Kortom, we zitten met een beleid dat 'onwettig verblijf' produceert. Is het dan vreemd dat cijfers van mensen zonder wettig verblijf stijgen?¹⁶

TAAL ALS VOORLOPER VAN HET HANDELEN

Politiek heeft ook een performatieve dimensie. Vooral via Facebook en Twitter wordt 'de toon' gezet over asiel en migratie. Onlangs stelde Bondskanselier Angela Merkel nog: 'Let op je taalgebruik, want taal is voorloper van het handelen'.¹⁷ De eerste tweets van staatssecretaris Sammy Mahdi zijn echter zorgwekkend. Hij deelt een problematisch opiniestuk van Mark Elchardus zonder enig voorbehoud ('Ik zou het niet beter kunnen formuleren'). Een stuk dat bol van de populistische taal staat en veraf van de 'verbindende taal' die Vivaldi belooft te spreken. Dat een academicus beweert dat meer omkadering en begeleiding 'meer van hetzelfde is', toont welk gebrek aan kennis er is. In de feiten bestaat er geen analyse van het terugkeerbeleid, geen exploratie – laat staan evaluatie – van alternatieven voor detentie. Dat laatste staat trouwens net daarom in het regeerakkoord.

Terugkeer moet opnieuw in haar mensenrechtelijke dimensie worden gezet, binnen het kader van het EVRM. Maar ook de menselijke dimensies ervan moeten worden meegenomen. Want het gebrek daaraan is net de reden waarom dit beleid faalt en medeverantwoordelijk is voor onwettig verblijf. Wat ons terug bij het begin van deze analyse brengt. De schade van het tot nu toe gevoerde beleid wordt niet in vraag gesteld. Het toont meteen de achillespees van dit deelakkoord over asiel en migratie. Het beleid op papier is een compromis tussen 'wat was', met voorzichtige veranderingen en bijsturingen. Het akkoord bevat nog heel wat onduidelijkheden, onzekere beloftes en te onderzoeken pistes. Dat alles zonder een duidelijk begrotingsplaatje.

Ook het feit dat Asiel en Migratie bij CD&V zit, dat publiek zal willen wegen op dit thema om de rechtervleugel en de druk vanuit N-VA te beantwoorden, maakt de uitvoering ervan onzeker. De vraag is of men de schijnwerpers zal richten op de hardere maatregelen en de zachtere beslissingen achter de schermen zal realiseren? Of in hoeverre de harde lijn voorrang zal krijgen? Het laatste woord hierover is nog niet gezegd. Al hebben we vooral nood aan woorden die een visie uitdrukken over sociale mobiliteit in superdiversiteit. Het rapport van de Nationale bank over 'de economische impact van migratie' zou daar kunnen voor dienen, maar de kans dat ideologie de overhand neemt, diepteanalyses verdwijnen en vragen over welke weg vooruit in een samenleving die onvermijdelijk richting meer migratie gaat, is groot.¹⁸

VOETNOTEN

1. 'Migratie is de uitzondering op de regel: daar toont de Vlaming zich uitgesproken rechtser, en is hij het bijvoorbeeld eens met het voorstel om het verlenen van onderdak aan transmigranten strafbaar te maken. Ook opmerkelijk is dat een verdere staatshervorming voor de meeste Vlamingen en Walen niet hoog op de prioriteitenlijst staat.' https://www.tijd.be/dossiers/verkiezingen-2019/vooral-migratie-veroorzaakt-politieke-tweedeling/10133496.html & https://represent-project.be/?fbclid=IwAR3uw69u0kVcpiJbDczLYXih_3Ypw737hLyCez6auJjLwbh0HNbS5BKoC2M↑
2. Yves Delepeleire in https://www.standaard.be/cnt/dmf20200930_97912103en Pauline Delgrange inhttps://www.dewereldmorgen.be/artikel/2020/10/14/beleid-asiel-en-migratie-is-geen-breuk-met-vorige-federale-regering/.↑
3. http://newsroom.roularta.be/static/30092020/RegeerakkoordDeCroo.pdf?fbclid=IwAR0ZpdS0TAwPKRC_VB3xTpsuD1pdZ4GtcpOd9D3BNfSwmGKk8-v__wZgWt8.↑
4. https://www.ecre.org/the-pact-on-migration-and-asylum-to-provide-a-fresh-start-and-avoid-past-mistakes-risky-elements-need-to-be-addressed-and-positive-aspects-need-to-be-expanded/.↑
5. https://www.thenewhumanitarian.org/opinion/2020/09/30/Afghanistan-EU-Joint-Way-Forward-migration-asylum-seekers#:~:text=The%20EU%20and%20Afghanistan%20signed,and%20better%20livelihoods%20in%20Europe.↑
6. https://www.standaard.be/cnt/dmf20201006_97892797.↑
7. https://www.vluchtelingenwerk.be/nieuws/rechtbank-veroordeelt-belgische-staat-asielzoekers-direct-op-te-vangen.↑
8. https://www.vluchtelingenwerk.be/nieuws/naar-een-duurzaam-opvangbeleid-zeven-feiten-over-opvang.↑
9. https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/federaal/overheid-mag-geen-illegale-gezinnen-met-kinderen-meer-opsluiten/10114266.html.↑
10. https://www.knack.be/nieuws/belgie/kinderen-opsluiten-is-geen-noodzakelijk-kwaad/article-opinion-1188219.html 'De speciale VN-rapporteur voor foltering en andere wrede, onmenselijke of vernederende straffen of behandelingen besluit dat 'vrijheidsberoving van kinderen gebaseerd op het migratiestatuut van hun ouders nooit in het hogere belang van het kind is, aan geen enkele noodzaak beantwoordt en buitensporig is, en een wrede, onmenselijke of vernederende behandeling kan vormen voor migrantenkinderen,' zo stelt het kinderrechtencommissariaat. https://www.kinderrechtencommissariaat.be/actueel/kinderen-sluit-je-niet-op-om-migratieredenen.↑
11. https://www.mo.be/opinie/solidariteit-binnen-Europa-is-een-praktijk-van-afwentelen.↑
12. Zie: www.atdnetwork.org.↑
13. https://www.myria.be/files/Myria_Kamercommissie_Binnenlandse_Zaken_GezinsherenigingDEF_(1).pdf.↑
14. Zie EMN-rapporten die een Europese vergelijking doen, in 2011 en 2015: https://emnbelgium.be/sites/default/files/publications/FINAL_00_family_reunification_synthesis_report_final_en_print_ready.pdf. & https://emnbelgium.be/sites/default/files/publications/toegangsvoorwaarden_voor_gezinsherenigingepc.pdf?fbclid=IwAR2vz7wMFrlQytMZ_gZx5uMInFglOxo1KuMhwfud16058xroE_BCO3uVoz8.↑
15. https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/asylum/examination-of-applicants_en.↑
16. 'In 2018 werden 17.235 mensen zonder wettig verblijf aangetroffen in België. Omgerekend zijn er dat 47 per dag. Dat is een stijging tegenover het jaar daarvoor met bijna duizend, en haast een evenaring van het record van 2016, het jaar na de asielcrisis.' (https://www.bruzz.be/.../aantal-mensen-zonder-wettig...)↑
17. https://joop.bnnvara.nl/nieuws/merkel-waarschuwt-let-op-taalgebruik-want-taal-is-voorloper-van-het-handelen.↑
18. https://www.standaard.be/cnt/dmf20180518_03519291.↑

Samenleving & Politiek, Jaargang 27, 2020, nr. 9 (november), pagina 28 tot 35

• De Croo I
• regeerakkoord
• asiel en migratie

DE PARTITUUR VAN VIVALDI

Zorgen over Asiel en Migratie

Pascal Debruyne

Hoop met Frank en Ri

Liesbeth Moortgat

Brief aan de coronacommissaris

Jan De Maeseneer

Groene minister, nieuwe overheid?

Eric Corijn

Welk energielandschap tegen 2025?

Joannes Laveyne

Naar een duurzame mobiliteit met een factor 8?

Cathy Macharis

Is dit een klimaatregering?

Lien Vandamme

De stempel van PS en Ecolo?

Pascal Delwit

Scoort de oppositie in 2024?

Vincent Scheltiens

Brief aan de minister van Justitie

Kristel Beyens en Sonja Snacken

Begin van het einde van het bankgeheim?

Michel Maus

De begroting is het lelijke eendje

Glenn Rayp

Perspectief op werkbaar werk?

Christophe Vanroelen

1.500 euro pensioen: trofee, pasmunt of valkuil?

Patrick Deboosere