Radiojournalist Bruno Huygebaert heeft een accuraat en overzichtelijk boekje geschreven over het generatiepact. Hij schetst de context, volgt de chronologie der gebeurtenissen nauwkeurig op en geeft vooral een bondig, maar begrijpelijk overzicht van de maatregelen die onder de noemer generatiepact afgesproken zijn. Dat hij met de hoofdrolspelers ook gesprekken kon voeren staat garant voor een evenwichtige benadering.

Het grootste deel van het boek wordt inderdaad in beslag genomen door een uiteenzetting van de verschillende maatregelen. Ik neem aan dat dit niet altijd een sinecure geweest is, maar het is de auteur gelukt het volledig, maar toch bondig en eenvoudig te houden. Onmiddellijk na het afsluiten van het pact waren zelfs mensen die heel dicht bij het hele gebeuren betrokken waren niet altijd in staat te vertellen wat er nu precies in het pact stond. Ik vermoed dat dit trouwens één van de redenen geweest is waarom de weerstand tegen het pact niet echt overwonnen kon worden. Dat de maatregelen nu op een rijtje gezet zijn is toe te juichen. Ik heb alvast geen fouten kunnen vaststellen. Als je het geheel ziet, kun je ook moeilijk rond de vaststelling dat het toch allemaal niet zo minnetjes was. Door het pact zal de wereld niet veranderen, dat in geen geval. Maar beweren dat er geen invloed zal van uitgaan getuigt van enige kwade trouw. De grootste gok blijft of het effectief een ommezwaai zal bewerken in de mentaliteit. Het onmiddellijke effect op de vervroegde pensionering zal niet verschrikkelijk groot zijn, maar de premier heeft gelijk met zijn bewering dat de vanzelfsprekendheid van die vervroegde pensionering, in het bijzonder van de brugpensioenen, omgekeerd werd. Je kunt dat mijns inziens al merken in de alledaagse praktijk.

Huygebaert heeft ook een reconstructie uitgevoerd van het onderhandelingsproces. Ook dit is met een heel grove borstel gedaan, maar toch ook vrij behoorlijk. Wellicht is het te vroeg voor een echt diepgaande analyse. Ik ga ervan uit dat die ooit gemaakt zal worden, want al bij al is het een interessant en belangrijk proces geweest. Het is op zijn minst een belangrijke etappe in de overlevingsstrijd van het interprofessioneel sociaal overleg. De auteur heeft alvast een ander vastgelegd.

Samenleving & Politiek, Jaargang 13, 2006, nr. 6 (juni), pagina 60

• boekbespreking