Er zijn de jongste tijd nogal wat boeken van politici op de (boeken)markt gekomen. Het lijkt of ze allemaal hun verhaal aan het papier willen toevertrouwen. Of is het schrijven van boeken een onderdeel van een gewiekste en goed onderhouden verkiezingscampagne geworden?

Van dit laatste kan je Freddy Willockx zeker niet verdenken, want hij brengt zijn boek uit op het ogenblik dat hij als burgemeester van Sint- Niklaas het voorplan van de politiek verlaat.

En toch kan je dit boek ook niet omschrijven als de ‘memoires’ van één van de boegbeelden van de (B)SP. (A). Daarvoor is de inhoud van het boek nog te actueel. Bovendien wordt er niet echt een chronologische lijn gevolgd.

Er zijn niet minder dan 40 korte hoofdstukjes verspreid over goed 350 pagina’s. In deze vlot leesbare stukjes snijdt Freddy Willockx, politiek actief geweest zowel op lokaal, federaal als Europees niveau, diverse maatschappelijke thema’s aan. Niet zozeer met theoretische bespiegelingen, maar vanuit een eigen beleving. Die gedrevenheid om aan politiek te doen dicht bij de mensen is het waarmerk geworden van Willockx en daarmee wil hij ook vereenzelvigd worden.

Vandaar ook de titel: Hier klopt mijn hart. Ooit een slogan voor de verkiezingscampagne voor de gemeenteraadsverkiezingen in Sint-Niklaas, maar ongetwijfeld een juiste quote om Freddy Willockx als mens en politicus te omschrijven.

Het is bekend dat Willockx vindt dat politiek een vak is dat je moet leren en dat je kansen moet krijgen om te groeien. In zijn boek besteedt hij daar ruim aandacht aan. Het warme politieke nest waar hij opgroeide, het sociaal engagement van zijn vader als wijkagent, de leerschool van de gemeenteraad en het meedraaien op een ministerieel kabinet hebben Willockx voorbereid op een politieke loopbaan op federaal en Europees niveau. Hij schuwt daarbij ook de kritiek niet: het misbruik van polls en het intern gehakketak in eigen rangen.

Freddy Willockx was ook een korte periode gewestelijk secretaris van het ABVV. De vakbond beschouwt hij vooral als een leerschool al geeft hij hierbij ook de nieuwe generatie een boodschap mee: ‘Socialistische partijen kunnen niet zonder vakbonden,maar dan moeten deze laatste wel bereid zijn meer belang te gaan hechten aan hun interprofessionele structuren als volwaardige gesprekspartners van de politiek’.

In het boek wordt er ook uitgebreid ingegaan op kleine dingen, zoals de sport, maar die volgens Willockx van groot belang zijn in de sociale cohesie tussen mensen. Bij de behandeling van dit thema haalt Willockx zeer hard uit naar J. Rogge van het IOC. Buiten proportie lijkt me en in die zin een beetje een uitschuiver.

Een veel sterker stuk is dat waarin Willockx aantoont hoe een minister, die zijn dossiers goed beheerst, via technische ingrepen werkelijk het verschil kan maken. Zo mag de oprichting van de Bijzondere Belastingsinspectie op zijn conto worden gezet.

Zijn tussenstap naar het Europees parlement was ongetwijfeld boeiend, maar de sociaal sterk geëngageerde Willockx blijft vooral achter met de grote ontgoocheling dat het sociale Europa nog veraf ligt.

Hij heeft het natuurlijk ook over de periode van de Jonge Turken, de mens en de figuur van Karel Van Miert die hij als een dichte vriend beschouwt en de glorieperiode van de socialistische studiedienst (het SEVI, schamper het TjSEVI genoemd omdat er zoveel KUL gediplomeerden werkten).

Ook de donkere periode van het Agustaschandaal gaat Willockx niet uit de weg. Wie echter verwacht dat er nieuwe smeuïge details uit de bus komen, komt bedrogen uit. Willockx plaatst het gebeuren wel in de maatschappelijke context van die tijd en heeft oog voor de menselijke kant van het gebeuren voor de betrokkenen.

In het boek worden er verder stukjes gewijd aan Willockx als Belgicist, de Progressieve Frontvorming en het ‘Sienjaal’ en de onverdroten strijd tegen racisme en onverdraagzaamheid.

Doorheen het boek wordt het zeer duidelijk dat Freddy Willockx waarschijnlijk het meest plezier heeft beleefd aan het politieke werk in zijn stad. Dicht bij de mensen, met tastbare en zichtbare resultaten en met een visie op de toekomst. Vriend en vijand kunnen niet anders dan toegeven dat Willockx Sint-Niklaas weer op de kaart heeft gezet. Het is duidelijk: daar klopt zijn har

In het slothoofdstuk kan Willockx het niet nalaten nog eens zijn mening te geven over de toekomst van het socialisme in het algemeen en de sp.a in het bijzonder. Hij formuleert het zo: (We kunnen het tij keren als)
‘We erin slagen om de mensen te overtuigen van de sociaaleconomische maakbaarheid van de geglobaliseerde samenleving’;
‘We het aandurven om een samenhangend antwoord te formuleren op het migratievraagstuk en de multiculturele samenleving’;
‘De verkozenen van hoog tot laag zo dicht mogelijk bij de mensen kunnen aantonen dat zij nog steeds systematisch aan de kant staan van de lage- en middenklasse en dat ze die door permanente herverdeling nog steeds sociaal willen beschermen’.

Samenleving & Politiek, Jaargang 18, 2011, nr. 1 (januari), pagina 82 tot 83

• boekbespreking