Op Boulevard St.-Michel, ruggegraat van het Quartier Latin, heerst opnieuw de drukte van de grootstad. Hier en daar ontbreekt een boom en staat nog een uitgebrande auto; overal loopt men in het zand, want de grote ijzeren roosters rond de bomen zijn allen op de barricades achtergebleven. Aan sommige huizen ontbreken trappen of zijn er gebroken ruiten. 's Avonds wordt elk huis in het Quartier Latin gepantserd met planken of tralies.

De linkse studenenbladen zoals L'Enragé1 worden druk verkocht. Op de hoeken van de boulevards liggen stapels pockets te koop: de eerste uitgaven van de mei-revolutie en de boeken van Marcuse, Guevara, Mendès-France, e.a. Alles is zeer duur want het vormt de kas van de bezetting. Opvallend is de harde taal en de scherpe satirische tekeningen.

Rechts merkt men plots een versterkte burcht, het blijkt de Sorbonne te zijn, omgeven door kamions gendarmen. De politie is zeer achterdochtig: om de 5 meter gendarmen en tientallen voor elke ingang; niemand mag blijven staan, sommige straten zijn versperd en in de getraliede wagens wordt gekaart. Aan het Odéon is het dezelfde mop, alléén wapperen daar 9 Franse tricolores, op de hoeken, in de middens en in de top. Dit is dan de psychologische zet van de C.R.S.2

De mensen in binnen- en buitenland menen nu dat alles ontruimd is in Parijs. Het zijn echter alleen de Sorbonne en het Odéon die van bezetters veranderd zijn. De faculteiten der wetenschappen en geneeskunde en de Beaux-Arts zijn nog steeds levende revolutie: een geordende bezetting gecoördineerd door de U.N.E.F.3

Alle gebouwen zijn beplakt met muurkranten en affiches en overal wappert de rode vlag. In de dienst 'acceuil' kan men documentatie verkrijgen en alle inlichtingen. Er is een vertakte maar goed georganiseerde ordedienst en commissies allerhande.

Tientallen m² geschilderde muurkranten trekken de aandacht en karikaturen vormen de humor. Elke dag zijn er vrije vergaderingen en discussies; 's avonds film, theater en muziek. De auditoriums zijn omgedoopt tot amphitheaters en de figuur van Che Guevara prijkt op reuzeaffiches in alle gebouwen, hij is het symbool van de revolutie. Toch is er nuance tussen de verschillende faculteiten; men beleeft het anders.

In de Beaux-Arts worden de maoïstische methodes meest gevolgd, zeer grote muurkranten en de hardste taal. Hier is de beweging het extreemst. Men denkt weinig aan concrete plannen. "Nous vivons nos idées" is de slagzin op alle gevels. Door het beleven van de culturele revolutie meent men dat de weg automatisch zal gewezen worden. Er wordt overal gediscuteerd en men krijgt, als men er een tijdje tussen vertoeft, de indruk dat er hier een kiem groeit van een nieuwe cultuur.

Men heeft zich veel ingebeeld van de Parijse universiteit, maar het overtreft alle verwachtingen. De grote beelden in de zalen zijn overplakt met affiches en soms rood geverfd. Het geheel geeft een slordige indruk.

Vrijdagavond trad een Amerikaanse groep (2 mannen en 3 vrouwen) op in een kleurlicht-montage met dia-effekt en naaktballet. Een enig mooi spel van kleur en fijne vondsten op Zuid-Amerikaanse ritmen. Het is fantastisch welke mooie effekten deze mensen met weinig middelen hier kunnen bereiken. De kulturele activiteit wordt ook door de inwoners bijgewoond en enkele professoren zijn aanwezig. Na de ovatie applaudisseerden de Amerikanen op hun beurt voor de bezetters voor wie ze naar Parijs kwamen.

In de faculteit der geneeskunde (35.000 studenten) is een groot aantal studenten revolutie aan het spelen wat wel jammer is voor het resultaat. Ook hier is er een goede organisatie, een iets minder extreme indruk. Er is ook eten en drinken en voor vreemde studenten heeft de infirmerie een gastvrij veldbed over. 's Avonds was er filmvertoning; van bij de eerste beelden klonk geroep en ontstond discussie over de film en de zin van de vertoning. Men verwacht de politieinval voor volgende week.

De derde bezetting, de faculté des Sciences, geeft een positieve indruk. Een goede organisatie en coördinatie, typisch voor wetenschapsmensen; veel expliciete steun van professoren (30%). Hier wordt stapvoets concreet werk geleverd en worden evenwel in het kader van de interfacultaire werking van de UNEF-commissie, nieuwe structuren gepland.

De vrije vergaderingen behandelen de eigen problemen der faculteit. Iedereen kan de zaal toespreken en zowel studenten, assistenten, als profs komen hun ideeën uiteenzetten. De vergadering stemt de besluiten bij handopsteken. Op de algemeen politieke debatten worden ook de bewoners en arbeiders uitgenodigd; het lokt volle amphitheaters (vooral studenten en personeel). Enkele onderwerpen: L'Originalité de la révolution Cubaine, Structures socio-économique de la France actuelle, La classe ouvrière dans le Nord de la France, Impérialisme et sous-développement. Ook hier 's avonds theater, film, jazz, e.a. In de Sciences is alles proper gebleven; er wordt ook verder gestudeerd en in de auditoriums zijn vaak studenten mekaar les aan het geven. Men probeert het universitair leven dat men droomt zoveel mogelijk zelf eerst te experimenteren. Men plant een efficiënte wetenschappelijke vorming in een vrij gedecentraliseerd klimaat, ontdaan van zijn ballast en verkeerde methodes van lesgeven en examens. Men beleeft de kulturele en politieke vorming en de uitstraling naar buite nuit.

In de Sciences zal men trachten met het commissiewerk klaar te zijn binnen een paar weken en zal een vrije zomeruniversiteit geopend worden om alle plannen te experimenteren om het verlies van een jaar te neutraliseren. In die zomeruniversiteiten zal men trachten het lesgeven te herzien door de cursus na inzage te bediscuteren in kleine groepen onder leiding van een prof, werkleider of assistent die dat hoofdstuk tot zijn specialiteit heeft. Door discussie, debat, kritiek en samenwerking in de verschillende disciplines zou men zo tot een verstaan van de kursus trachten te komen, in plaats van een geheugenfilm. Het volgen van elke student en zijn werk in de groepen zou het examensysteem vervangen.

Tevens zou men in die zomeruniversiteit het nieuwe onderwijs op punt stellen door discussies der programma's en hun inhoud door het experimenteren van nieuwe pedagogische systemen. Het onderwijs zou in schuiven verdeeld worden met telkens een theoretische, gevolgd door een praktische helft. Na elke schuif kan men de universiteit verlaten en er later terugkeren voor vervolmaking in een hogere schuif.

Het praktische werk zou samenwerking met technici impliceren en voor de hogere graden zijn er contacten voorzien met kaders der industrie, dit voor een reële aanpassing.

Daarnaast is er onderwijs in filosofie en geschiedenis der wetenschappen, sociologie en economische politiek. De politieke aktiviteiten bestaan uit theoretische en politieke basisvorming en praktisch zijn er amphitheaterdiscussies voorzien en informatievergaderingen in fabrieken. De kulturele activiteiten impliceren naast voorstellingen, eigen activiteiten in film en toneellabo's met daarnaast sport.

Men werkt aan een concrete planning om straks te kunnen discuteren met de regering en te basculeren met het plan Fouchet voor de onderwijshervorming.

Men heeft hier weinig schrik voor de ontruiming door de politie. Zolang er politiebezetting zou zijn, is universiteitsleven uitgesloten en de regering kan dat niet aan. Het overtuigendst hier in de Sciences is dat de meerderheid der studenten aan de kant blijft staan van de bezetting. Men is er in geslaagd de vlottende massa bewust te maken en tot medewerking te stimuleren door de gunstige persoonlijke perspectieven die in het bereik liggen, door de hervorming van examen- en cursussysteem.

De verkiezingstrijd laat de studenten relatief onverschillig, wel komen ze op voor de objectiviteit in de O.R.T.F.4 Een affiche luidt: 'La police à l'O.R.T.F. c'est la police chez vous'.

Hoe het zal uitvallen na de verkiezing kan niemand voorspellen. Een terugkeer naar de universiteit van voor mei '68 of tot ons systeem is onmogelijk geworden, en om te bereiken wat zij na 2 maand niet meer kunnen verliezen zullen wij te Gent en elders nog vele jaren moeilijke onderhandelingen nodig hebben.

Noteren we nog het oordeel van Marcuse zelf na een bezoek aan de Parijse studenten. Hij vond dat ze ideologische grondslagen mist… en hield meer van Rudi.

Parijs, zaterdag 22 juni 1968

Gilbert Eggermont, Student te Gent

Voetnoten

1. Anarchistisch geïnspireerd satirisch tijdschrift, opgericht begin mei '68 door Jean-Jacques Pauvert. Er verschenen in totaal 12 nummers, bestond tot november 1968.
2. Compagnies Républicaines de Sécurité (gespecialiseerde eenheid binnen de Police Nationale in Frankrijk)
3. L'Union Nationale des Etudiants de France.
4. Office de Radiodiffusion-Télévision Française (Franse Staatsomroep tussen 1964 en 1974).

Samenleving & Politiek, Jaargang 25, 2018, nr. 5 (mei), pagina 11 tot 15

• mei ’68
• Parijs
• verzet