Toen ik elf was, schreef ik in mijn dagboek 'later, wil ik lesbisch zijn'. Een voorbarige gedachte voor iemand die op die leeftijd nog niet bezig was met seks, liefde en borstgroei. Zakendie pas vijf jaar later deel zouden uitmaken van mijn leven, en vanaf dat moment mijn gedachten een tijd lang zouden beheersen. Maar, er was blijkbaar wel iets anders waar ik op elfjarige leeftijd al van op de hoogte was: dat op wie ik verliefd zou worden een gevolg zou zijn van sociaal culturele factoren. Of beter gezegd: dat mijn intimiteit politiek zou zijn.

Vandaag geloven we echter liever dat hoe we de liefde beleven en bedrijven een autonome en onafhankelijke keuze is. We denken graag dat het individualisme ons heeft bevrijd van beperkingen die ons voorheen op collectief niveau door religie, klasse en familie opgelegd werden. De intieme relaties wáren politiek, maar zijn dit in het Westen in 2022 toch al lang niet meer? Een kritische blik op de huidige seksualiteitsbeleving leert ons iets anders. Religieuze leiders en familiale verwachtingen hebben plaatsgemaakt voor nieuwe sociale constructies die ons liefdesleven beïnvloeden. Neoliberale discours over zelfhulp, zelfliefde met als gevolg een verpletterende individuele verantwoordelijkheid om onszelf gelukkig te maken, hebben de debatten in de slaapkamer overgenomen.

Ons intiem leven is, of we dat nu willen of niet, niet immuun voor conflict en politieke strijd. Het is een terrein waar waarden, normen en (ongelijke)machtsverhoudingen in stand gehouden of versterkt worden. Die gedachte hoeft ons volgens de twee redacteuren van het boek Intieme revoluties, Rahil Roodsaz en Katrien De Graeve, niet te demotiveren. Integendeel. Dat onze intimiteit ook politiek is, maakt haar meteen ook een terrein waar alternatieven en verzet vorm kunnen krijgen. In dit essay wil ik onderzoeken hoe mijn activisme zich onder de lakens manifesteert. Kunnen we door radicaal te denken vanuit naastenliefde, kritiek bieden op het patriarchaal denken? Welke kracht heeft erotische verbeelding op het bestrijden van ongelijkheden? En welke rol spelen voorbinddildo's in de strijd naar meer collectieve solidariteit?

SPIRITUELE SEKSSPEELTJES

Eens ik borsten had, menstrueerde en volgens mijn school voldoende opgeleid was over soa's en anticonceptie begon mijn seksuele ontluiking. In de tussentijd minder politiek dan op mijn elfde, begon ik seks te hebben met jongens. Een aantal jaren – en te veel slechte ervaringen met mannen – later, hadden ook vrouwen opnieuw mijn aandacht. Aan mijn seksuele oriëntatie was ik niet uit en vond ik ook niet interessant genoeg om mij mee te identificeren. De manier waarop ik seks wou beleven - het is te zeggen: de veelheid ervan - werd daarentegen wel een deel van mijn identiteit. Ik vond het fijn om te tonen dat ook ik, net zoals mannen kon genieten van veel seks zonder dat daar veel diepere gevoelens aan te pas kwamen. Het boek The ethical slut werd mijn bijbel, de term 'sloerie' eiste ik op als geuzennaam en mijn gevoelens koppelde ik los van mijn lichaam zodat verbinding, afhankelijkheid en intimiteit onmogelijk werden. Onlangs las ik een herkenbare getuigenis van een vrouw die deze dissociatie beschreef als het ondergaan van een heart-ectomy. Oftewel, het doorsnijden van de verbinding tussen je hart en je vulva.

Veel orgasmes hield ik hier niet aan over. Ik surfte op het internet en kwam uit op websites die mij aanraadden om mijn Kegel spieren meer te trainen aan de hand van een Yoni Egg. Kort samengevat: je koopt een steen in de vorm van een ei op bol.com. Minder dan 24 uur later komt het ei aan, dat steek je in je vagina, met het touwtje in de hand. Door lichtjes aan het touwtje te trekken en weerstand te bieden met je bekkenbodemspieren, verhoog je – bij genoeg training - je seksueel genot. Op zich zeker geen onaangename ervaring, maar een orgasme heeft het nooit opgeleverd en minder eenzaam werd ik er ook niet van. Want eenzaam was ik, na meer dan vijf jaar dissociatie van mijn eigen lichaam en als compensatie de aankoop van een gamma van spirituele seksspeeltjes.

Mijn seksueel genot bestond in die tijd niet uit een gevoelsmatige interactie met anderen, integendeel, het was een individuele verwezenlijking losgekoppeld van mijn sekspartners. Mijn drang naar de 'casualisering' van mijn intimiteit, besef ik nu, paste perfect in een neoliberaal schema van flexibiliteit, vlotte aanpassing aan snel veranderende situaties en maximale zelfontplooiing. Daarmee zeg ik niet dat het hebben van casual seks, met (veel) verschillende sekspartners en masturberen enkel individualistische praktijken zijn die geen feministisch karakter kunnen hebben. Integendeel. Maar kenmerkend aan zulke neoliberale mechanismen is wel dat het geen enkele ruimte laat voor collectief verzet, solidariteit of zorg. En laat dat net de handvaten zijn die ik nodig had om te herstellen van mijn heart-ectomy.

VRIJEN ZONDER FAALANGST

Met mijn verhaal wil ik illustreren dat geen enkele positie, tegenover anderen en ja ook geen enkele sekspositie, politiek neutraal is. Wat we doen, denken en verlangen in bed, heeft een invloed op anderen. Een gedepolitiseerde liefdesethiek, is er een die individualistisch is en bijgevolg te weinig oog heeft voor structurele machtongelijkheden. Ook ik had hier weinig oog voor tijdens mijn periode van babe-feminisme, een feminisme waarbij een stereotiep sexy vrouwelijkheid wordt aangenomen om mannelijke seksuele privileges en attitudes op te eisen. Niet enkel heb ik mezelf orgasmes en intieme connecties ontnomen, ik heb ook bijgedragen aan de versterking van heersende patriarchale normen over vrouwelijke seksualiteit.

Met mijn verhaal wil ik illustreren dat geen enkele positie, tegenover anderen en ja ook geen enkele sekspositie, politiek neutraal is.

Dat onze intimiteit politiek is, impliceert eveneens dat het een belangrijk terrein is waar verzet gevoerd wordt en revolutie mogelijk is. Een soms harde realiteit voor veel mensen en gemeenschappen die hoe dan ook niet voldoen aan de heersende normen van wat liefde en seks is door hun gender, seksuele oriëntatie, religie, etniciteit, leeftijd, dis/ability... De strijd wordt gevoerd door de lichamen die in onze samenleving bestempeld worden als anti-normatief. Zo deconstrueert een queer liefdesethiek de scripts over liefde, relaties, familie en zorg. Queer is per definitie alles wat haaks staat op het normale, het legitieme, het dominante. In The Queer Art of Failure heeft Judith Halberstam het over het leven met mislukkingen binnen de queer gemeenschap, aangezien queer onherroepelijk geassocieerd wordt met falen. De toevalligheid van queer relaties, hun onzekerheid, hun onregelmatigheid en zelfs hun perversiteit staan haaks op heteronormatieve concepten zoals stabiliteit en duurzaamheid. Halberstam beschrijft queerness als een stil verlies en in dat verliezen, groeien andere betekenissen voor het leven, voor liefde, voor kunst en voor het zijn.

Ook Black Love – de bewuste keuze van Zwarte mensen om zich te omringen met mensen uit hun gemeenschap - biedt een kritisch alternatief voor het romantisch liefdesideaal. Activiste bij Black speaks Back, Emma-Lee Amponsah, vertelt hoe deze keuze door mensen van de gemeenschap wordt ervaren als een radicale en bevrijdende liefdespolitiek. Een permanente liefdesverklaring aan de strijd tegen ongelijkwaardigheid en haat; een politiek die zich kenmerkt door een brede, activistische opvatting over liefde. Andere onderbelichte praktijken van liefde, seksualiteit en intimiteit worden gecreëerd en beleefd onder personen met autisme. Ook personen met veranderende lichamen ontdekken nieuwe vormen van aanrakingen en lichamelijk plezier. Elke gemeenschap of gemarginaliseerde groep heeft haar eigen strijd, maar in hun zoektocht naar hun eigen scripts over liefde en intimiteit hebben ze allemaal iets gemeens: ze bieden alternatieve kaders voor solidariteit, verbinding en zorg.

ALL ABOUT SEX

In een moment van onoplettendheid, werd ik verliefd op jou. Net wanneer ik zelf het meest overtuigd was van mijn onafhankelijkheid, zowel in mijn relaties als in bed. Net wanneer ik ongenaakbaar dacht te zijn, liet ik jouw aanrakingen toe. Aanrakingen die niet enkel seksueel waren, maar met de tijd ook zorgzaam, troostend en intiem. Mijn lichaam moest helen en het was diep confronterend te ervaren hoe ver ik af stond van mijn eigen kwetsbaarheid. De verbinding tussen mijn hart en mijn vulva bleef lang zoek. Vaak herviel ik in gegenderde rollen, male gaze fantasieën en misogyne denkpatronen. Het was pas toen ik besefte dat om die patronen te doorbreken ik nieuwe narratieven en verlangens moest verbeelden, dat mijn lichaam opnieuw het mijne werd. En bovenal, dat ik mijn relaties tot anderen en tot jou kon herstellen en verzorgen.

De herontdekking van mijn lichaam als bron van plezier en intimiteit via verbeelding omvatte het onder de loep nemen van mijn verlangens. Onze verlangens. Ik vertelde jou dat door in het verleden grenzeloos te zijn in seks en pijn op te zoeken, ik de dissociatie van mijn lichaam in stand hield. Ik verlangde daarentegen naar controle, over mijn eigen lichaam en over dat van jou. Jij vertelde mij dat je niet enkel degene wou zijn die penetreerde en overmeesterde; maar ook gepenetreerd en overmeesterd wou worden. Jij wou genomen worden. Ik wou jou nemen. Toen het eenmaal uitgesproken was, begonnen we op een andere manier te vrijen. Onze orgasmes betekenden niet langer een eind- maar wel een beginpunt.

Volgens Bell Hooks, schrijfster van onder andere All about love, is het herwinnen van de integriteit en volledigheid van lichaam en geest een belangrijke strategie in het verzet tegen het patriarchaat. Eén van de manieren waarop die volledigheid herwonnen kan worden, is aan de hand van verbeelding. Door op zoek te gaan naar mogelijkheden om te manoeuvreren in intieme ruimtes die uitnodigen om te experimenteren, te verlangen en anders te verbeelden. Audre Lorde, Zwarte dichteres en lesbisch feministe, vult deze strategie aan door te pleiten voor een erotische verbeelding als creatief en politiek potentieel voor revolutionaire verandering. Erotiek is volgens haar de diepe creatieve passie en voldoening die we kunnen voelen in alles wat we doen; erotiek is onze capaciteit om echt te voelen, in contact te zijn met onszelf en met anderen.

VERBINDENDE DILDO'S

We creëerden samen onze eigen intieme wereld. Een speelveld waarin we hebben leren fantaseren voorbij de gekende heteronormatieve scripts. We herschreven de verhalen, met onze lichamen als medium om in verbinding met elkaar te komen. Samen gingen we op zoek naar nieuwe koosnaampjes, dirty talk die de machtsrollen omdraaide en niet-gegenderde benamingen voor onze geslachtsdelen. Onze seks werd relationeel; verbonden via een voorbinddildo werden we kwetsbaarder en zorgzamer. Mijn voorbinddildo werd een verlengstuk van mezelf. Het aandoen maakte mij genderloos en in controle over mijn lijf en mijn verlangens. Het gaf mij de mogelijkheid om zorgzaam te zijn voor jou; om jouw verlangens en grenzen te ontdekken en te respecteren. Het gaf jou de mogelijkheid om de controle los te laten en zorg toe te laten.

Samen gingen we op zoek naar nieuwe koosnaampjes, dirty talk die de machtsrollen omdraaide en niet-gegenderde benamingen voor onze geslachtsdelen.

Terwijl seksspeeltjes ter bevordering van ons individueel genot in toenemende mate genormaliseerd worden – denk maar aan sex dolls en vibrators – blijven BDSM-praktijken en fetisjen die beleefd worden samen met anderen, in de schaamtehoek. Omdat ze ingaan tegen het idee dat seks dient tot voortplanting? Wellicht. Ook omdat ze ons aanmoedigen om het genot van de ander voorop te stellen. Een radicale daad in een neoliberale samenleving waarin individueel plezier beloond wordt en afhankelijkheid bestraft. Contra aan wat velen denken, hebben materiële voorwerpen de kracht om sekspartners dichter bij elkaar te brengen. Door speeltjes in bed te brengen, leren we naar elkaar luisteren; met woorden en met onze lichamen. Voorbinddildo's verplichten ons te communiceren over onze verlangens, kinks en genotsplekjes. Bondage technieken dwingen ons persoonlijke grenzen te ontdekken, aan te geven en te respecteren. Kortom, de bouwstenen voor een solidaire en zorgzame samenleving.

Met dit essay wens ik zij die – al dan niet bewust - intieme revoluties voeren onder de lakens, toe te juichen. En zij die het nog niet doen, aan te moedigen. De strijd voor een antikapitalistische en egalitaire wereld voeren we niet enkel in het publieke debat en door op straat te komen, maar ook – en misschien zelfs vooral – in de slaapkamer. Er schuilt subversief potentieel in het hebben van politieke seks. Seks waarin niet wordt geschuwd voor afhankelijkheid en kwetsbaarheid; door elk lichaam te zien als een bron van plezier, exploratie en creatie. Het naast zich neerleggen van conventies over intimiteit en seks roept een verbeeldingskracht in het leven die zorg en solidariteit op een transformatieve manier kan hertekenen. Al dat, vanuit ons bed!

Zora NT (1996) woont, werkt en heeft lief in Brussel. In 2021 studeerde ze af in Gender en Diversiteitsstudies. Ze schrijft over vrouw zijn in een hoofdstad, over seksualiteit en hyperseksualiteit en over intimiteit en relaties. Naast schrijven en werken, is ze ook militante als erotisch (paal)danseres.

Samenleving & Politiek, Jaargang 29, 2022, nr. 6 (juni), pagina 71 tot 75

• Emile Zola Prijs 2022
• neoliberalisme
• seksualiteit
• verzet

EMILE ZOLA PRIJS 2022

The men who sold the world

Daan De Zutter

Jeugdliteratuur als spiegel en venster

Hadjira Hussain Khan

Hoe je met dirty talk revolutionair kan zijn

Zora NT