Ooit was de 'CVP-staat' een leidend begrip in de Belgische politiek. Die partij haalde in 1950 een absolute meerderheid. In 1979 verscheen een boek van een aantal redacteurs van het eerste uur van De Morgen en Humo met de titel De CVP-staat (1979, epo), met daarin een analyse hoe de katholieke partij op zowat elk domein haar stempel drukte en ook veel commandoposten van de economie bezette.

Het is verbijsterend te zien hoeveel problemen die de auteurs toen aankaartten vandaag nog steeds onopgelost zijn. De hoofdstukken over ouderen in WZC's (toen nog bejaardentehuizen) en personen met een beperking (toen nog mindervaliden) zijn 43 jaar later onveranderd herbruikbaar. 'De verzorging wordt zo miniem mogelijk gehouden, want personeel kost geld…'

Dat boek gaat uiteraard niet over N-VA. Al is de zin op de achterflap ook wel herbruikbaar: 'De belangrijkste taak van de CVP als standenorganisatie bestaat er in bij de arbeiders, de boeren, de werklozen, de vrouwen en de jeugd een sociale basis uit te bouwen voor de politiek van de burgerij'.

De rol van CVP, nu CD&V, is uitgespeeld. De enige politieke fractie met een reëel uitzicht op een virtuele meerderheid in parlementaire zetels lijkt die van BOS, de Blanco- en Ongeldige Stemmen.

Zonder absolute meerderheid benadert N-VA in Vlaanderen nu de rol van CVP in die tijd en die PS sinds 1981, met twee onderbrekingen, in Wallonië vervult. Heer en Meester van het land met coalitiepartners die 'accenten' mogen leggen.

Jean-Luc Dehaene en Wilfried Martens zijn historisch grotere flaminganten dan Bart De Wever.

N-VA profileert zich als Vlaams-nationale partij, maar heeft sinds haar oprichting geen enkele wezenlijke stap in die richting genomen. Jean-Luc Dehaene en Wilfried Martens zijn historisch grotere flaminganten dan Bart De Wever. Al lees je op de achterflap van De CVP-staat: 'In de dagelijkse praktijk blijkt dat de CVP op de eerste plaats een politiek voert ten voordele van de burgerij, tegen de andere klassen.' N-VA omhelst in haar beleid liever het neoliberalisme. Vandaar dat de enige Waalse politicus waarmee ze praten Georges-Louis Bouchez (MR) is. Bedrijven steunen N-VA, en omgekeerd. Iedereen kent nog wel de 'VOKA is mijn baas'-uitspraak van Bart De Wever in 2011. Als het er om spant kiest de partij meestal voor de belangen van aandeelhouders, desnoods ten koste van ecologische of sociale bezwaren.

Open VLD zit te dicht bij dat potentiële kiespubliek van N-VA, vandaar dat Vooruit nu door Bart De Wever wordt doodgeknuffeld. Het wordt in 2024 uitkijken of progressieven via Vooruit N-VA in de regering willen stemmen, en of niet te veel flaminganten uit afkeer voor de sossen daarom N-VA laten staan. We gaan op verkiezingsavond al mogen hopen dat we niet in de Vlaams Belang-staat verzeilen.

Samenleving & Politiek, Jaargang 29, 2022, nr. 8 (oktober), pagina 72

• CVP
• N-VA
• ideologie