Er is watersnood in de Westhoek. Je mag er niet aan denken: het water blijft maar stijgen en komt steeds dichterbij. Je haalt zandzakjes, maar wellicht helpt het niet. Het water, de modder, komt in je huis. Je woont daar, je leeft daar. Je kinderen groeien er op. En dat wordt nu plots heel erg bedreigd. Je moet zelfs je thuis verlaten, je pakt enkele spulletjes en weet niet wanneer je terugkomt. Kunnen ze dan geen hogere dijken bouwen? Waarom heeft de overheid zo weinig gedaan?

De specialisten vinden al langer dat een fundamentele aanpak nodig is. Je hoeft helemaal geen hogere dijken te bouwen, sommige moet je er zelfs afbreken. De rivier moet kunnen overstromen. Want dit gaat vaker gebeuren. Het komt door de klimaatopwarming: 's zomers meer droogte en in de winter meer water. Dat water heeft ruimte nodig. En dan kan het gebeuren dat huizen op de verkeerde plaats staan. Die moeten dan maar onteigend worden.

Het is niet eens helemaal uitgesproken als burgemeesters reageren: die specialisten luisteren niet naar de mensen. Om hen zijn ze niet bekommerd, ze zijn bezig met de natuur. Zijn de mensen dan niet belangrijker? Het water moet worden teruggedrongen. De dijken moeten hoger! Het spreekt toch voor zich! Ga maar in de straten die daarnet nog blank stonden. De mensen keren terug, terug naar waar ze horen. Je gaat hen dat huis niet afpakken. Ze moeten gewoon beter beschermd worden. Hogere dijken dus.

Het gebeurt steeds vaker: specialisten stellen oplossingen voor die gewone burgers niet willen.

Het gebeurt steeds vaker: specialisten stellen oplossingen voor die gewone burgers niet willen. En iedereen begrijpt natuurlijk waarom ze niet willen. Alleen tonen die specialisten dat je de problemen op termijn niet oplost door hen te volgen. Misschien wel op korte termijn, maar niet op duurzame wijze. En natuurlijk is het voor politici aartsmoeilijk om niet mee te gaan met zij die straks stemmen. Er wordt vaak beweerd dat zij niet genoeg luisteren. Misschien luisteren ze wel eens te veel. Ze moeten de landbouwers zeggen dat ze minder dieren mogen houden. Ze moeten bewoners zeggen dat er hoogspanningskabels komen. Ze moeten automobilisten zeggen dat het niet volstaat om elektrisch te rijden, maar dat ze minder moeten rijden. Maar dat kan een politicus heel moeilijk, want dan stemmen ze misschien wel op iemand anders.

Een politicus moet uiteraard luisteren, maar hij moet ook durven uitleggen dat zijn kiezers het niet helemaal bij het rechte eind hebben. Die specialisten, die wetenschapsmensen, hebben dat ook niet altijd. We hebben dat genoeg gezien tijdens corona: inzichten groeien, oplossingen die vandaag valabel lijken zijn dat morgen veel minder. Ze hoeven niet blindelings gevolgd te worden, maar politici moeten knopen doorhakken en eerlijk zijn. Mensen kiezen voor hun kinderen en kleinkinderen als het gesprek wordt aangegaan en als ze rechtvaardigheid voelen.

Samenleving & Politiek, Jaargang 30, 2023, nr. 10 (december), pagina 96

• wateroverlast
• Westhoek
• wetenschap