Met bijna 100.000 inwoners is Bergen qua inwonersaantal de derde grootste stad in Wallonië, ver achter Charleroi (205.797) en Luik (198.346). Net zoals vele steden is de huidige stad het resultaat van gemeentefusies. In tegenstelling tot Luik was de oorspronkelijke gemeente Bergen demografisch niet al te groot: in 1970 telde het 28.324 inwoners op een toekomstige fusiegemeente van 92.230 inwoners, slechts iets meer dan 30% van het totaal. De gemeenten Jemappes (13,5%), Cuesmes (12,3%) en in mindere mate Ghlin (8,1%) en Flénu (6,7%) waren niet zoveel kleiner.

Tot aan de gemeentefusies was er niet echt een dominante partij in Bergen. Lange tijd streden liberalen (PL-LP) en katholieken (UCB-KVB) om de status van grootste partij. Tot aan de Eerste Wereldoorlog waren dat de katholieken. De katholieke kring richtte zelfs de belangrijkste voetbalclub van de stad op: de Albert Elisabeth Club de Mons. Van 1921 tot 1947 bekleedden echter de liberalen Jean Lescarts en Victor Maistriau de functie van burgemeester.

De voorloper van de PS, de Arbeiderspartij (POB-BWP), behaalde goede resultaten maar botste op een plafond dat lag op een kwart van het electoraat in een burgerlijke stad die neerkeek op de arbeiderswereld van de Borinage. In 1946, in een verkiezing met politieke polarisatie rond de koningskwestie, werd de Belgische Socialistische Partij (PSB-BSP) voor het eerst groter dan de liberalen, terwijl de Communistische Partij (PCB-KPB) naar 17,3% sprong. Victor Maistriau bleef echter nog even burgemeester. In 1952 werd de PSB-BSP afgetekend de grootste partij en begon Léo Collard aan zijn eerste ambtstermijn als burgemeester. Sindsdien domineert de PSB-BSP, en daarna de PS, het college van burgemeester en schepenen. Van 1976 tot 2018 behaalde de PS bijna systematisch een absolute meerderheid, in 2000 zelfs meer dan 60% van de stemmen. Toch bestuurde de partij regelmatig samen met coalitiepartners: met liberalen, christensocialisten en, in de afgelopen legislatuur, ecologisten.

Van 1976 tot 2018 behaalde de PS bijna systematisch een absolute meerderheid, in 2000 zelfs meer dan 60% van de stemmen.

Een aantal sleutelfiguren uit het Belgische socialisme zijn afkomstig uit Bergen en waren er ook burgemeester. De eerste was dus Léo Collard. Hij was ook minister van Onderwijs in de regering-Achiel Van Acker tussen 1954 en 1958 en volgde Max Buset op als voorzitter van de PSB-BSP in 1959. Dan was er Abel Dubois, burgemeester tussen 1974 en 1989, en minister van Onderwijs tussen 1968 en 1972. Tot slot moeten we natuurlijk Elio Di Rupo vermelden, burgemeester van 2000 tot 2018, maar tevens minister van Onderwijs van 1991 tot 1994, vicepremier van 1994 tot 1999, voorzitter van de PS van 1999 tot 2019, en premier van 2011 tot 2014.

Het beloven explosieve verkiezingen te worden in Bergen op 13 oktober. De stad staat in het middelpunt van de belangstelling. Voor het eerst sinds 1982 zal Elio Di Rupo niet op de lokale lijst staan. Er heerst onzekerheid of de PS er in zal slagen weer een absolute meerderheid te behalen of zelfs haar status als grootste partij te behouden. Bij de verkiezingen van 9 juni leed de PS immers een bittere nederlaag in Wallonië en behaalde de MR een grote overwinning.

Bovendien heeft de voorzitter van MR, Georges-Louis Bouchez, zijn oog laten vallen op de sjerp in Bergen. Hij daagt de populaire uittredende burgemeester, Nicolas Martin, uit. Beiden stonden ook op 9 juni al op de verkiezingslijsten; de eerste voor de Kamer, de tweede voor het Gewest. Nicolas Martin haalde in Bergen 10.389 stemmen, tegen 6.789 voor Georges-Louis Bouchez. Op beide niveaus behield de PS het leiderschap in Bergen, maar de kloof werd kleiner in de Kamer en, in mindere mate, in het Gewest. Maar dat is niet alles: Les Engagés boekte vooruitgang en de PTB handhaafde haar niveau in Bergen.

De campagne verliep nogal bitsig tussen burgemeester Martin en uitdager Bouchez.

De campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen verliep nogal bitsig tussen Martin en Bouchez. Veel heeft te maken met het geval Julie Taton, die vanop de tweede plaats Bouchez moet helpen om het stadhuis te veroveren. De voormalige Miss België, radiopresentatrice en influencer op sociale media, behaalde als MR-kandidate in Henegouwen maar liefst 23.633 voorkeurstemmen (1.247 in Bergen), ondanks haar herhaalde weigering om politieke interviews te geven. Kort voor het afsluiten van de kieslijsten kondigde ze aan van Lasne naar Bergen te verhuizen om er op de lijst ‘Mons en Mieux’ te staan, naar een appartement dat ze huurt van Bouchez zelf. Uit het politieonderzoek bleek echter dat ze op de bezoeken van wijkagenten niet aanwezig was. Ze werd daarom geweerd van de kieslijst in Bergen, iets wat door Bouchez juridisch fel wordt gecontesteerd.

Woont Julie Taton nu in Bergen of niet, daar gaat veel aandacht naartoe. Maar er staan veel andere, belangrijkere kwesties op het spel. De stad en enkele van haar belangrijkste spelers (zoals de Université de Mons) hebben in de afgelopen decennia geprofiteerd van sterke politieke en financiële steun. Het vertrek van Elio Di Rupo naar Europa, de verbluffende verkiezingsnederlaag van de PS op 9 juni, de anti-stedelijke vooringenomenheid van het nieuwe Waalse bestuur en de aangekondigde terugtrekking van de Waalse overheid, vormen vandaag grote uitdagingen.

Georges-Louis Bouchez zet nu ook de aanval in op het PS-bastion in Bergen. De stad van de Ducasse staat daarom in het middelpunt van de politieke belangstelling. Paradoxaal genoeg is het echter mogelijk dat de PS en de MR tot een akkoord moeten komen om een lokale meerderheid te vormen.

Samenleving & Politiek, Jaargang 31, 2024, nr. 8 (oktober), pagina 10 tot 11

• gemeenteraadsverkiezingen
• Bergen